In het voorjaar van 2019 presenteert Foam de grootste museale solotentoonstelling van het kunstenaarsduo Scheltens & Abbenes tot nu toe. Zij worden beschouwd als Nederlands meest vooruitstrevende hedendaagse stilleven fotografen. Maurice Scheltens (1972) en Liesbeth Abbenes (1970) zijn erin geslaagd een internationale, artistieke praktijk op te bouwen op het kantelpunt tussen opdracht- en autonome fotografie.
© Scheltens & Abbenes
In de tentoonstelling wordt de bezoeker meegenomen in de verwondering over de dingen zoals die zich aan ons voordoen. In hun studio ontleden Scheltens & Abbenes het wezen der dingen door minutieus en nauwgezet onderzoek te doen naar de anatomie van objecten. Voorwerpen komen hier tot leven door ze uit de dagelijkse context te halen, erop in te zoomen, ze te kadreren om zo zorgvuldig tot de kern ervan door te dringen: een kleurig poedervlak, een scherpe vouw in een overhemd, popnagels op een vrachtwagens. ZEEN, de titel van de tentoonstelling verwijst daarnaar. Een zeen is synoniem aan een pees; een stevig maar buigzaam weefsel aangehecht aan een spier die de kracht ervan overbrengt op het skelet. Het kan als een metafoor opgevat worden voor hoe Scheltens & Abbenes inzoomen op het binnenste van het lichaam der dingen en ze verbinden aan een groter geheel. Ook verwijst het naar het tonen van kenmerkende eigenschappen op detailniveau die specifiek zijn voor een bepaald object. De titel hint daarnaast naar Zien,(Maga)Zine en Zen, in de betekenis van aandacht, concentratie en oog voor detail, allemaal van groot belang in het oeuvre van Scheltens & Abbenes.
Fotografie is sinds haar ontstaan een toegepaste kunst geweest die zich langzaam ook emancipeerde tot een autonome kunstvorm. Scheltens & Abbenes werken op dit snijvlak. Hiermee passen zij in de traditie van grote Nederlandse productfotografen als Piet Zwart die binnen een commerciële context speelde met het platte vlak van de foto en de driedimensionaliteit van wat hij fotografeerde. De objecten die door Scheltens & Abbenes middels de camera worden vastgelegd zijn geen dode dingen maar voorwerpen vol leven, kleur, schoonheid en kracht. Het standpunt van de camera is daarbij essentieel. De zorgvuldige gecomponeerde sets vallen onmiddellijk uiteen als de camera ook maar één centimeter naar links of naar rechts wordt verplaatst.
© Scheltens & Abbenes
© Scheltens & Abbenes
De tentoonstelling geeft inzicht in een omvangrijk oeuvre van de laatste achttien jaar. Speciaal voor Foam maakten Scheltens & Abbenes een nieuwe video-installatie. Zoals zij de objecten die ze fotograferen zien als bouwstenen voor hun uiteindelijke compositie, gebruikten ze hun eerdere foto’s als bouwstenen voor deze site specific video-installatie. Hun fascinatie voor herhaling, lijnen, vlakken en structuren komt in de installatie optimaal naar voren. Naast de video bestaat de tentoonstelling uit een groot aantal tweeluiken. Reproducties van de tijdschriftenpagina’s waarin de foto’s van Scheltens & Abbenes oorspronkelijk verschenen worden gekoppeld aan prints die uit hun context zijn gehaald. Door de combinaties stellen Scheltens & Abbenes het kantelpunt tussen opdracht- en autonome fotografie ter discussie. Hierdoor wordt ook zichtbaar dat er een grote onderlinge verbondenheid is tussen de verschillende individuele beelden uit de verschillende series. De kijker wordt uitgenodigd tot aandachtig kijken en de fascinatie van het duo voor de dingen op microniveau te delen.
Bij de tentoonstelling verschijnt het gelijknamige boek ZEEN uitgegeven door CASE Publishers (grafisch ontwerp Esther de Vries).
Scheltens & Abbenes - ZEEN is van 15 maart t/m 5 juni 2019 te zien in Foam. Het museum is dagelijks open van 10.00 tot 18.00 uur, do/vr van 10.00 tot 21.00 uur.
© Scheltens & Abbenes
